“Aanbieden van aantrekkelijk STEM-onderwijs”

Door te starten vanuit onderzoekend leren (Pedagogy) in een aangename leeromgeving (Content) met aantrekkelijke technologieën (Technology), worden de leerlingen gestimuleerd om zelf te ondernemen. Vanuit hun exploratietocht ontdekken ze hun eigen interesses en start hun leerproces.
Dit leerproces kan plaatsvinden in het lab of in de klas zelf dankzij het Edufikstraject of met behulp van de techniek- of wetenschapskoffers. Doordat FYXXI inspeelt op de nieuwste, innovatieve technologieën zorgen we als vanzelfsprekend voor aantrekkelijker onderwijs.

“Versterken van leraren en opleiders”

Dit is hét kerndoel van FYXXI en de expertise van eduCentrum vzw. We bouwden KlasCement uit tot een platform waar leraren elkaar helpen, ‘open educational resources’ uitwisselen en in contact komen. We verhuren ICT-tools als laptops, fototoestellen, tablets, … heel goedkoop om scholen beter technologisch ondersteund onderwijs te geven. We ondersteunen de ICT-praktijkdag, het grootste ICT-nascholingsevenement in het Vlaamse onderwijslandschap en bouwen een platform uit waar leerkrachten de betere (ICT-)opleidingen kunnen vinden. We zorgen er ook voor dat goede (ICT-) opleiders hun expertise in scholen gaan delen (opleidingen op aanvraag via Didacto.be).

FYXXI verzamelt diverse partners om een heel gamma aan opleidingen rond techniek en wetenschap beschikbaar te stellen. Dankzij RTC Oost-Vlaanderen, Flanders DC, Future Classroom Lab, De Wereld Aan Je Voeten, Pedagogische Begeleidingsdienst Stad Gent en iTESE hebben we toegang tot een groot aanbod van goede sprekers en ervaren lesgevers in techniek en wetenschap in basisonderwijs. I.s.m. lerarenopleidingen zullen we didactische fiches uitbouwen bij de tools die in het lab beschikbaar zijn. Die fiches gaan ook mee met de koffers zodat leerkrachten ook in de school zelf ondersteund worden.
Door de opleidingen zullen we leerkrachten in die mate vertrouwd maken met technologie dat ze zelf een voorbeeldfunctie gaan vervullen. In een train-the-trainer traject zorgen we voor een sneeuwbaleffect waarbij leerkrachten die binnen Fyxxi werden getraind hun kennis en vaardigheden doorgeven aan collega’s in de school en later ook via de Fyxxi-opleidingen. Zo creëren we ambassadeurs voor wetenschap, techniek, ICT en wiskunde, maar ook voor Fyxxi zelf.
We zetten sensibiliseringsacties op waar dezelfde partners bij zullen helpen

Ten slotte introduceren we een nieuw concept van lerarenopleiding! In het Fyxxilab komen leerkrachten niet alleen naar een opleiding om het dan in de klas zelf uit te zoeken. Nee. Ze komen MET DE LEERLINGEN naar het lab en experimenteren SAMEN met hun leerlingen onder begeleiding. Ze leren de technologie samen beter kennen en zien hun leerlingen spelend en ontdekkend leren. Bovendien kunnen ze achteraf een techniek- of wetenschapskoffer meenemen naar school, waar ze nazorg krijgen vanuit het lab dankzij de didactische fiches in de koffers. Edufiksscholen krijgen zelfs live ondersteuning. De coördinator zal die scholen geregeld bezoeken en coachen i.s.m. Flanders DC.

Door deel te nemen aan het project zullen de leerkrachten ook meer inzicht krijgen in ondernemende lesprojecten. Ze gaan zelf aan de slag, leren de technologieën kennen al doende, experimenteren vanuit een vakinhoudelijke opdracht, … Wie zelf onderneemt, onthoudt het geleerde beter en langer. Zo zal wat men aanleert gedurende langere tijd verankerd blijven in de lespraktijk van de leerkrachten.

“Verbeteren van het studie- en loopbaankeuze proces”

Door leerlingen een beter zicht te geven op de eigen interesses en op wat toekomstgericht werken kan betekenen, krijgen ze een beter zicht op hun studiekeuze. Gezien de leeftijd van onze doelgroep een aantal belangrijke momenten omtrent studiekeuzes bevat, zorgt FYXXI voor een belangrijke ondersteuning op deze cruciale momenten (12 jaar – 14 jaar):
- We schreven al dat we leerlingen ondernemend aan de slag zetten met nieuwe technologieën, dat ze ontdekkend leren en dat we vertrekken vanuit hun natuurlijke nieuwsgierigheid. Zo wordt een keuze voor techniek en wetenschap een positieve keuze, een keuze vanuit ‘Ik doe dat graag!’.
- FYXXI stelt zich als doel techniek meer aan bod te laten komen in het basisonderwijs, waar techniek als onderdeel van het vak wereldoriëntatie momenteel niet voldoende kansen krijgt, met als voornaamste reden dat de leerkracht niet altijd weet hoe dat onderdeel aan te pakken. Door onderwijzers via opleidingen beter uit te rusten met vaardigheden, kennis en de nodige tools, kunnen zij hun leerlingen beter begeleiden in een studiekeuze voor techniek/wetenschap. Doordat leerkrachten zelfzekerder worden bij het inzetten van technologie in de klas, stralen ze vertrouwen af op de leerlingen. De leerkracht wordt een rolmodel op vlak van techniek of wetenschap en daar laten leerlingen zich nog steeds door beïnvloeden.
- Een andere belangrijke factor die bepaalt wat een leerling van 12 of 14 jaar jong verder studeert, is de keuze die door ouders wordt aanbevolen of opgelegd. Het watervalsysteem is gekend: starten in ASO en als dat niet gaat “doe je maar iets met techniek” … Of hoe een technische opleiding meteen als een te mijden alternatief wordt voorgesteld terwijl in die sector nochtans heel wat toekomst zit, werkzekerheid, variërende jobs die vaak heel hoogtechnologische competenties vereisen. Daarom organiseren we ouderavonden! Een aantal keer per jaar willen we ouders getuigenissen laten horen van bedrijfsleiders, ondernemers, creatieve technici, innovatieve wetenschappers, … liefst met een vooropleiding in een technische of beroepsrichting. Tijdens zo’n avond willen we ook altijd jongeren (ook meisjes!) aan het woord die op dat moment in het technisch secundair onderwijs studeren en hun ervaringen komen delen. Goede praktijkvoorbeelden voor de ouders. Voor de jongeren is zoiets meteen ook een oefening in presenteren.
Als ouders beter geïnformeerd zijn zal ook het studiekeuzeproces van een leerling verbeteren.

“Meer meisjes in STEM-richtingen en -beroepen”

Fyxxi zal met een aantal partners (Free-Time, Jong vzw) techniek- en wetenschapskampen in het lab organiseren die uitsluitend toegankelijk zijn voor meisjes. Veel meisjes, van de in dit project vooropgestelde leeftijd tot 14 jaar, kunnen niet volop genieten van en experimenteren met techniek omwille van de aanwezigheid van jongens in dezelfde (klas)groep. Jongens nemen – over het algemeen – bij lessen technologie snel de leiding of meisjes laten de leiding over aan de jongens. Door girls-only-activiteiten aan te bieden, geven we meisjes de kans om zonder gêne volledig zichzelf te zijn en zonder schroom te experimenteren, te ondernemen en te leren via techniek. Op die manier kunnen ook meisjes veel beter inschatten of een studiekeuze in STEM-gerichte opleidingen een goede keuze is. Er is immers veel meer nood aan meisjes in richtingen ICT, wetenschap, ingenieur, … en daar moeten we van jongsaf aan iets aan doen. Meisjes gebruiken techniek op een heel andere manier dan jongens: veel praktischer, voor zaken die meteen bruikbaar zijn, omwille van de functionaliteit (functioneel nut), … Uit onderzoek blijkt dat jongens sneller interesse vertonen in de mate van ‘gadgetgehalte’. Net om die reden is het jammer dat er momenteel zo weinig vrouwelijke jongeren kiezen voor STEM-richtingen. Fyxxi zal meisjes een stem geven, ook letterlijk. Ze zorgen voor goede praktijkvoorbeelden voor andere meisjes en tijdens ouderavonden of inspirerende debatten voor directies.

“Inzetten op excellentie”

Het is niet meteen een hoofddoel van FYXXI en onze doelgroep beperkt zich ook tot jongeren van maximum 14 jaar, maar als we erin slagen om jaarlijks enkele jongeren (14+) vrijwilliger te laten worden in het Fyxxilab, dan zou dat echt het bewijs zijn dat Fyxxi een succesvol project is. Dan geven we jongeren met talent kansen om hun competenties tijdens hun loopbaan in het secundair onderwijs verder te ontwikkelen.
Sowieso geven we talentvolle jongeren (14+) ook een platform, een gelegenheid om niet alleen hun technische competenties maar ook hun spreekvaardigheid te tonen tijdens een ouderavond waar ze zich als goed praktijkvoorbeeld mogen voorstellen (plenair of via een infostand).

“Aanpassen van het opleidingenaanbod”

Een verhoging van de arbeidsmarktrelevantie en een flexibilisering van opleidingen wordt vanuit Fyxxi zeer toegejuicht. Het Fyxxiproject zelf heeft verder geen rechtstreekse invloed op dit thema. We beïnvloeden wel directies en beleidsmakers via debatavonden, wat indirect een effect kan hebben op het opleidingsaanbod.

“Aanmoedigen van sectoren, bedrijven en kennisinstellingen”

Fyxxi zal continu blijven zoeken naar samenwerkingsverbanden met bedrijven en organisaties om het Fyxxilab beter te kunnen uitrusten en om die bedrijven te versterken in hun aanbod voor scholen. Ze geven die bedrijven advies en zorgen voor didactische fiches bij hun technologieën.

Via hun deelname aan Fyxxi beseffen ondernemers dat zij kunnen bijdragen aan het verhogen van de instroom van jongeren in STEM-studierichtingen:
- via Fyxxi, door tools beschikbaar te stellen en jongeren ermee in aanraking te laten komen;
- via Fyxxi, door inspirerende speeches te geven op ouder- en debatavonden;
- via Fyxxi, door jongeren te tonen wat de jobinhoud in hun specifieke bedrijf inhoudt;
- via eigen kanalen omdat ze dankzij Fyxxi beter ondersteund zullen worden (lesmateriaal).

Dankzij de samenwerking met Stad Gent zal er ook een nauwe band uitgewerkt worden met het Beroepenhuis op vlak van scholenbezoek. Klassen die het Fyxxilab bezoeken kunnen in het andere dagdeel naar het Beroepenhuis of omgekeerd. Op die manier koppelen we de praktische aanpak van Fyxxi en het Beroepenhuis aan elkaar en krijgen leerlingen een daguitstap in het thema studie/beroepskeuze.

Aansluiting bij het thema “Verhogen van de maatschappelijke waardering van technische beroepen”

De ouderavonden zijn ons middel om rond dit thema aan de slag te gaan.

Daarnaast hebben we ook een aparte actielijn in dit project rond communicatie. De media vormen immers een heel invloedrijke partner als het aankomt op maatschappelijke waardering van een beroep, gebeurtenis, fenomeen, … Geregeld sturen we een perstekst uit over het Fyxxiproject waarin de boodschap vooral zal gaan over het imago en de waardering van techniek in Vlaanderen.

Door kinderen heel attractieve workshops aan te bieden in het lab, willen we dat ze er thuis aan de ouders vol enthousiasme over vertellen. Onrechtstreeks en als onderdeel van een bredere communicatiestrategie kan dit ouders ook beïnvloeden op vlak van maatschappelijke waardering van technische beroepen.

Inkadering Fyxxi in het Nieuw Industrieel Beleid

Het Nieuw Industrieel Beleid (NIB) formuleert een overkoepelende visie op de toekomst van de industrie in Vlaanderen. De krachtlijnen zijn het versnellen van de transformatie van de industrie, de gerelateerde diensten en het sociaal weefsel, gesteund op zowel nieuwe waardecreatie als op een productiviteit- en flexibiliteitsoffensief.
Het is een geïntegreerd beleid om versneld de nodige transformaties van de industrie te begeleiden op economisch en sociaal vlak. Het beleid wil dit realiseren door te werken aan vier pijlers: (1) Nieuwe Fabriek voor de Toekomst, (2) Competentie en Arbeidsmarktbeleid (3) Industrieel Innovatiebeleid en (4) Infrastructuurbeleid.

FYXXI werkt rond specifieke aspecten van de tweede pijler: ‘Competentie en Arbeidsmarktbeleid’. Dit beleid van loopbaan- en competentieontwikkeling en de daarmee verbonden veranderlijke arbeidsorganisatie, moet steun geven aan het aantrekken, behouden, ontwikkelen en heroriënteren van de nodige huidige en toekomstige competenties en hierdoor een invulling geven aan de noden die bij bedrijven bestaan en die ook bijdragen tot een hogere werkgelegenheid.

De arbeidsmarkt stelt ons voor grote uitdagingen o.a. door de steeds sneller gaande transformatie van industrieën en productieprocessen, het stijgende aantal knelpuntberoepen, de vergrijzing van de werkende bevolking. Hierbij komt een veranderende banenstructuur en een sneller wisselen van de vereiste competenties die tegemoet komen aan de noden van de ondernemingen.
De doelstelling van meer mensen aan de slag, in meer werkbare banen en in gemiddeld langere loopbanen wordt binnen het NIB vertaald door een nieuwe loopbaanvisie. Deze heeft tevens als doelstelling om mee te werken aan meer competitieve bedrijven.

FYXXI richt zich op het professionaliseren van leraren zodat zij zich zelfzekerder voelen in hun eigen onderwijspraktijk op vlak van integratie van techniek of wetenschap in de klas. Zo kan de focus tijdens een les ook meer verschuiven naar de meerwaarde van techniek of wetenschap voor de maatschappij. Zo raken leerlingen overtuigd van het nut van het vak of leergebied, al doende.
FYXXI voorziet daarvoor de ondersteuning, de infrastructuur en de ‘tools’. Doel is om aan leerlingen duidelijk te maken dat er een fantastische loopbaan uitgebouwd kan worden binnen de sectoren techniek of wetenschap. En dat al door op jonge leeftijd geïnteresseerd te geraken in dat domein.
Daarom werkt FYXXI ook rond studiekeuze omtrent STEM-gerelateerde vakken, met als doelstelling om een grotere instroom voor wetenschappelijke en technische richtingen te bewerkstelligen. Het project vertrekt vanuit de (latente) aanwezige nieuwsgierigheid die de leerlingen bezitten en tracht deze te koppelen aan leerprocessen die uiteindelijk een rol spelen in de verdere studiekeuzes (Secundair en Hoger Onderwijs). FYXXI werkt ook met ouders, directies en beleidsmakers rond studiekeuzetrajecten in BaO en in de overgang van basis- naar secundair onderwijs.

Versterken van het technisch en industrieel onderwijs, hoger beroepsonderwijs in industrie en uitbreiden van het werkplekleren

Gezien het feit dat FYXXI zich richt naar leerlingen die hun secundaire loopbaan en de daaraan gekoppelde studiekeuze nog moeten doorlopen, krijgt het project de mogelijkheid een bijdrage te leveren aan deze keuze. Door als speerpunt in te spelen op STEM-gerelateerde technologieën versterken we het technisch en industrieel onderwijs door leerlingen, die geschikt zijn om dit type onderwijs te volgen, te helpen en te bevestigen van hun keuze.
FYXXI stimuleert leerlingen lager onderwijs en eerste graad secundair om een positieve studiekeuze te maken. Door scholen te ondersteunen en leerkrachten te professionaliseren zullen leerlingen meer in aanraking komen met innovatieve technologieën en interesse krijgen in techniek, ICT, wetenschap. Door daarnaast ook ouders, leerkrachten en directies te sensibiliseren met goede praktijkvoorbeelden en getuigenissen helpen we het technisch en industrieel onderwijs aan competente leerlingen die positief voor techniek kiezen.
De hervorming van het secundair onderwijs is hier ook een belangrijk item waar we met FYXXI op inspelen omdat FYXXI eerder vertrekt vanuit de interessegebieden van de leerlingen.

Verbeteren van de aantrekkingskracht van de industrie voor talent

Vanuit FYXXI ontwikkelen we een tastbaar labo. In het labo verzamelen we technologieën met een ICT-component voor techniek en wetenschap: de tools. Die tools worden geleverd door bedrijven en organisaties. Door de samenwerking met deze partners en met de scholen brengen we het project ‘in the picture’ bij alle betrokken partijen, waardoor er een grote visibiliteit en een breed draagvlak ontstaat. Het beste bewijs is de lijst van partners uit diverse sectoren die nu al in het project geloven en willen meewerken.
Dankzij het lab ontstaat er een samenwerking tussen organisaties en firma’s, beleidsmakers, directies, leerkrachten en leerlingen met betrekking tot wetenschap en techniek, waarbij de het lab zorgt voor een positieve beeldvorming bij de verschillende samenwerkingsverbanden. We werken vanuit een schoolontwikkelingsperspectief dat zich niet beperkt tot een eenmalig bezoek aan het lab, maar waarbij we scholen ook nazorg geven en begeleiden via opleidingen, didactische fiches, verspreiden van goede praktijkvoorbeelden of bezoek ter plaatse i.h.k.v. het Edufikstraject. Zo kan talent groeien in een professioneel kader en doorgroeien richting hogere jaren secundair.

Mobiliseren van industriële talenten via wetenschapscommunicatie

‘Van barrière naar carrière’ is één van onze slogans! We verlagen de drempel bij jongeren, bij meisjes om de stap te zetten in de richtingen techniek, wetenschap en ICT. We sensibiliseren ouders dat er heel wat kansen zijn in die richtingen. We werken aan een breder maatschappelijk draagvlak via de debatavonden waar ook resultaten het Fyxxiproject en het Edufikstraject zullen worden voorgesteld.
We communiceren breed dankzij onze sterke communicatielijnen met onderwijs, met bedrijven die educatief ICT- en lesmateriaal verdelen en met jongeren via de juiste partners.

‘Competenties van de toekomst opbouwen in samenwerking met bedrijven’

Doordat FYXXI nauw samenwerkt met bedrijven beschikken we over de meest innovatieve tools die educatieve meerwaarde hebben. Deelnemende scholen en hun leerlingen krijgen zicht op belangrijke competenties die in de toekomst noodzakelijk geacht worden, bedrijven krijgen de kans om hierop in te spelen.
Hier werken we aanvullend aan de partner EUN met het Future Classroom Lab. We vertrekken vanuit de leerlingen en hun leerkracht, van de klascontext, vanuit hun lesonderwerp. Daarop inspelend bekijken we welke technologie best geschikt is om het lesonderwerp didactisch goed aan te brengen. We werken een didactische fiche uit die ook door andere kan worden gebruikt en die voor de bedrijven die de technologie leveren heel interessant is omdat hun aanbod een meerwaarde krijgt voor het onderwijs. Dat is onze visie op het uitbouwen van competenties van de toekomst i.s.m. bedrijven.

‘Inkadering van FYXXI in het beleid van Vlaanderen in Actie’

De oproep brugprojecten economie-onderwijs geeft via een wedstrijdprocedure steun aan samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en de bedrijfswereld die tot doel hebben het ondernemerschap bij de schoolgaande jeugd – van kleuterschool tot universiteit – te stimuleren. Daarbij moet het gaan om het tot stand brengen van nieuwe vormen van kennisuitwisseling en ligt de focus op sensibiliseringsprojecten en op het aanleren van competenties ter stimulering van de ondernemingszin. Het Agentschap Ondernemen wil met deze oproep ijveren voor meer en sterker ondernemerschap en komt daarmee tegemoet aan het beleidsaccent ‘de open ondernemer’ in het kader van Vlaanderen in Actie (ViA).